Πιλνιάκ, Μπορίς Αντρέγεβιτς

(ψευδώνυμο του Μπορίς Αντρέγεβιτς Βογκάου, Μοζαΐσκ, Μόσχα 1894; – 1937;). Ρώσος συγγραφέας. Ταξίδεψε πολύ και έζησε στη Γερμανία, την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1915 με μερικά διηγήματα που μαρτυρούσαν την επίδραση του Ρεμίζοφ και του Μπιέλιι και υπήρξε, από τους πειραματιζόμενους συγγραφείς, ο πιο συνειδητός και ο πιο συνεπής στην αναζήτηση καινούργιων μορφών ύφους, που θα του επέτρεπαν να εκφράσει την πραγματικότητα και τις αντιθέσεις των επαναστατικών χρόνων. Τα διηγήματα και τα μυθιστορήματα που δημοσίευσε μεταξύ 1920 και 1925 (Στην πόρτα, Η θύελλα, Μητέρα-μητριά, Μηχανές και λύκοι) αποτελούν, μαζί με τη Γυμνή Χρονιά (1922), που τον έκανε διάσημο, ένα μεγάλο ενιαίο κύκλο έρευνας και νέων σκέψεων σχετικά με τη μοίρα της Ρωσίας μέσα στο στρόβιλο των γεγονότων: στα έργα του αυτά διαφαίνεται η σύγκρουση, πάντα παρούσα στον Π., ανάμεσα στην προσχώρησή του στην επανάσταση και στην αφοσίωση στις βαθύτερες παραδόσεις του ρωσικού λαού. Η στιλιζαρισμένη πρόζα του υποχωρεί ήδη, στο βιβλίο του Μαύρο Ψωμί (1923), μπροστά σε μια αφηγηματική μορφή τύπου δοκίμιου, πιο συνθετική, η oποία θα χαρακτηρίσει τη δεύτερη περίοδο της δουλειάς του, που σταθμό της αποτελούν τα έργα τουΙστορία του φεγγαριού που δεν έσβησε (1925), Ιβάν Μασκβά (1927), Μαόνι (1929), όπου, στην καθαρή εικόνα των αντιφάσεων της πρώτης σοβιετικής κοινωνίας, αναγνωρίζουμε ήδη τα προδρομικά φαινόμενα του σταλινισμού. Με την οξυδέρκεια της έρευνας και το προσεγμένο ύφος του, το έργο του Π. παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά της πρώτης σοβιετικής δεκαετίας· μετά το 1930 η δράση του συνάντησε εμπόδια –το 1937 βγήκε ακόμα το βιβλίο τουΟ Βόλγας εκβάλλει στην Κασπία, με το οποίο ο Π. προσπάθησε να προσαρμοστεί στην καινούργια σοβιετική πραγματικότητα– και κατόπιν σταμάτησε με τη σύλληψη του συγγραφέα και τον θάνατό του σε τόπο που παραμένει άγνωστος.